Władza rodzicielska – co to takiego?
Są to wszystkie obowiązki i uprawnienia, jakie posiadają rodzice względem swoich latorośli. W szczególności dotyczy takich kwestii jak:
- wychowywanie dziecka,
- reprezentowanie dziecka,
- sprawowanie nad nim opieki,
- pełnienie pieczy nad jego majątkiem
Pozbawianie władzy rodzicielskiej to najsurowszy środek ingerencji, który ma ogromny wpływ na jej sprawowanie.
Kiedy następuje pozbawianie władzy rodzicielskiej?
Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy władza ta nie może być wykonywana przez rodziców. O jej odebraniu decyduje sąd w momencie zaistnienia przyczyn do podjęcia tego rodzaju działań. Do pozbawienia władzy rodzicielskiej może dojść dzięki wnioskowi składanemu do wydziału rodzinnego i nieletnich sądu rejonowego. Sprawy tego typu rozstrzyga się w trybach nieprocesowych. Wszczyna się ją z urzędu po zawiadomieniu sądu przez organy takie jak policja czy miejski ośrodek pomocy społecznej oraz na wniosek rodziców. Złożenie wniosku nie wiąże się z ponoszeniem jakichkolwiek opłat sądowych. Właściwy sąd do rozpatrywania takiej sprawy to sąd rejonowy miejsca, w którym aktualnie mieszka dziecko.
Przesłanki uprawniające do pozbawienia władzy rodzicielskiej
Sąd ma obowiązek pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej w następujących przypadkach:
- rodzice w sposób karygodny zaniedbują wykonywanie obowiązków wobec dziecka – np. zaniedbywanie, brak wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego, tryb życia nieumożliwiający zapewnienia prawidłowego rozwoju dziecka poprzez nałogi takie jak alkohol czy narkotyki;
- nadużywanie przez rodziców władzy rodzicielskiej – wykorzystywanie seksualne dzieci, zmuszanie do wykonywania ciężkiej pracy w gospodarstwie domowym oraz w celach zarobkowych, nadmierne karcenie, namawianie dziecka do popełniania przestępstw;
- trwała przeszkoda w wykonywaniu obowiązków rodzicielskich – zaginięcie rodzica, odbywanie długiej kary więzienia, przewlekła choroba, wyjazd za granicę na stałe
Sąd ma również prawo do pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej w przypadku, gdy wcześniej ograniczył im tą władzę, a dziecko umieścił w placówce opiekuńczo – wychowawczej bądź w rodzinie zastępczej. Dzieje się tak w przypadku, gdy przyczyny, dla których tak się stało, w żaden sposób nie uległy zmianie. Ważną kwestia jest również fakt, że pozbawianie władzy rodzicielskiej może dotyczyć tylko jednego z rodziców w przypadku, gdy przyczyna leży tylko po jego stronie. Rodzic, wobec którego zasądzono odebranie władzy rodzicielskiej, nie ma prawa do uczestniczenia w procesie wychowywania dziecka.
